Bol u stomaku kod dece – Najbolji načini za ublažavanje bola

Iznenađujuća činjenica je da čak 30% beba pati od novorođenačkih kolika, što može biti intenzivan i frustrirajući problem za roditelje. Bol u stomaku je čest izazov koji deca različitog uzrasta mogu iskusiti, a uzroci variraju od bezazlenih do ozbiljnih stanja. Ovaj članak će vam pružiti sveobuhvatni uvid u najčešće uzroke stomačnih tegoba kod dece, kao i savete za prepoznavanje simptoma i efikasno ublažavanje bola.

Ključne poruke:

• Bol u stomaku kod dece često je uzrokovan različitim faktorima, od bezazlenih do ozbiljnih stanja.
• Važno je prepoznati simptome i na vreme potražiti medicinsku pomoć ako postoje znaci ozbiljnijih problema.
• Postoje brojni prirodni načini za ublažavanje bola u stomaku kod dece, poput pravilne hidratacije, ishrane i biljnih čajeva.
• U slučaju akutnih i jakih bolova, potrebno je odmah potražiti medicinsku pomoć.
• Redovne posete pedijatru mogu pomoći u pravovremenom otkrivanju i prevenciji stomačnih tegoba kod dece.

Šta je bol u stomaku kod dece i koliko je čest

Bol u stomaku kod dece je česta pojava koja se može manifestovati na različite načine. Simptomi mogu uključivati mučninu, povraćanje, nadimanje, gasove i promene u pasaži creva. Uzroci ovih stomačnih tegoba mogu biti razni – od opstipacije i dijareje, do toksikoinfekcija i ozbiljnijih zdravstvenih stanja.

Najčešći simptomi stomačnih tegoba kod dece

• Bol i nelagodnost u predelu stomaka
• Mučnina i povraćanje
• Nadutost i gasovi
• Promene u učestalosti i konzistenciji stolice
• Gubitak apetita

Kada se javiti pedijatru

Pedijatru je potrebno javiti se ukoliko bol u stomaku traje duže od 24 sata, a praćen je povišenom temperaturom, povraćanjem ili dijarejom. Takođe, ozbiljni simptomi poput jakog, neprekidnog bola, krvi u stolici ili povraćenom sadržaju, kao i pogoršanje opšteg stanja deteta, zahtevaju hitnu lekarsku intervenciju.

Kako prepoznati ozbiljne simptome

Intenzivni bolovi u stomaku, prisustvo krvi u stolici ili povraćenom sadržaju, kao i značajno pogoršanje opšteg stanja deteta, ukazuju na potrebu za hitnim pregledom kod pedijatra. Ove simptome ne treba olako shvatati, već odmah reagovati i zatražiti stručnu medicinsku pomoć.

„Većina dece sa bolovima u trbuhu ne završi kod hirurga, već se pažljivo prati uz stručnu medicinsku pomoć.“

Uzroci bola u stomaku kod novorođenčadi i odojčadi

Bol u stomaku kod novorođenčadi i odojčadi često je uzrokovan nezrelošću digestivnog trakta i nedostatkom crevnih enzima. Neki od najčešćih uzroka uključuju:

• Kongenitalne anomalije – urođene nepravilnosti u razvoju digestivnog sistema
• Atrezije creva – suženja ili prekidi u kontinuitetu creva
• Stenoza pilorusa – suženje izlaznog otvora želuca
• Nekrotizirajući enterokolitis – upala zida creva koja može dovesti do oštećenja
• Infantilne kolike – česti grčevi i nadimanje kod novorođenčadi

Praćenje simptoma i redovno konsultovanje sa pedijatrom je od ključne važnosti, jer neka od ovih stanja zahtevaju hitnu medicinsku intervenciju. Prema pedijatru dr. Korneju Ivanoviću, grčevi su najčešći uzrok bola u stomaku kod novorođenčadi i odojčadi, javljajući se kod oko 70% beba.

Rano prepoznavanje simptoma i pravovremeno uključivanje pedijatra ključno je za uspešno lečenje potencijalnih uzroka bola u stomaku kod novorođenčadi i odojčadi.

Infantilne kolike – najčešći uzrok stomačnih tegoba kod beba

Infantilne kolike, poznate i kao grčevi kod beba, pogađaju oko 30% novorođenčadi, pogotovo dečake, u periodu od oko 15 dana do 3-4 meseca života. Te bol u stomaku kod beba prepoznaje se po intenzivnom plaču, savijanju nogu ka stomaku i crvenilu lica.

Kako prepoznati infantilne kolike

Simptomi infantilnih kolika uključuju:

• Intenzivan, nekontrolisan plač koji traje više od 3 sata dnevno, najmanje 3 dana nedeljno
• Savijanje i grčenje nogu ka stomaku
• Crvenilo lica i nadutost stomaka
• Teškoće sa spavanjem i nevolja tokom hranjenja

Prirodni načini za ublažavanje kolika

Postoji nekoliko prirodnih načina da se pomogne bebi sa ovim stomačnim tegobama:

1. Nežno masiranje stomaka u smeru kazaljke na satu
2. Držanje bebe u vertikalnom položaju nakon hranjenja
3. Upotreba probiotika koji mogu pomoći u poboljšanju varenja

Preventivne mere protiv kolika

Kako bi se izbegao nastanak kolika, stručnjaci savetuju:

• Pravilnu tehniku hranjenja kako bi se izbegao unos vazduha
• Pravilnu ishranu majke tokom dojenja
• Redovno kupanje bebe (2-3 puta nedeljno) i negu pupka

Iako infantilne kolike mogu biti veoma neprijatne za bebe i roditelje, pridržavanjem ovih saveta mogu se značajno ublažiti ili prevenirati. Redovna komunikacija sa pedijatrom takođe je od velike pomoći.

Bol u stomaku kod dece predškolskog uzrasta

Kod dece predškolskog uzrasta, stomačne tegobe često su povezane sa virusnim i bakterijskim uzrocima bola u stomaku. Pored infekcija, mogu se javiti i problemi poput mezenterijalnog limfadenitisa, poremećaja crevne flore i urinarnih infekcija. U ovom uzrastu, deca još uvek ne mogu precizno locirati i opisati bol, pa se on može manifestovati kroz plač, uznemirenost i odbijanje hrane.

Važno je obratiti pažnju na opšte stanje deteta i pratiti druge simptome poput povišene temperature ili problema sa mokrenjem. Rane dijagnoze i adekvatno lečenje stomačnih tegoba u ovom periodu mogu značajno poboljšati kvalitet života deteta.

• Virusni gastroenteritis je uzročnik u otprilike 50% slučajeva obraćanja lekaru kod dece od 6 do 18 meseci prema studiji CDC.
• Rotavirus uzrokuje godišnje društvene troškove od 60,3 milijarde dolara, od kojih su samo 4% medicinski troškovi.
• U Crnoj Gori, u 2020. godini među decom predškolskog uzrasta zabeleženo je 211 slučajeva gastroenteritisa sa neidentifikovanim patogenom i 848 slučajeva crevne infekcije sa identifikovanim patogenom.

Opisani simptomi se najčešće razvijaju u roku od 2-3 dana, a bolest traje obično ne više od 8 dana.

„Tijekom turističke sezone, područje Bara i primorja može očekivati porast crijevnih infekcija na 7.000 slučajeva.“

U slučajevima sumnje na dehidrataciju, može se koristiti ultrazvučni pregled trbušne šupljine za procenu težine dehidratacije. Za dijagnostiku, mogu se koristiti skala dehidratacije, opšti test urina s mikroskopijom sedimenta te biohemijske pretrage krvi za elektrolite. Specifični lekovi se preporučuju prema laboratorijskim nalazima kako bi se odredila taktika antibiotske terapije.

Najčešći uzroci stomačnih tegoba kod školske dece

Kod školske dece, bol u stomaku može biti uzrokovan različitim faktorima, uključujući virusne i bakterijske infekcije, probleme sa varenjem i crevnom florom, kao i psihogene faktore. Često se javlja i rekurentni abdominalni bol (RAB) koji može imati psihogenu komponentu. Stoga je važno obratiti pažnju na učestalost i intenzitet bola, kao i na prateće simptome poput povraćanja, dijareje ili konstipacije.

Virusne i bakterijske infekcije

Gastroenteritis, poznat i kao stomačni virus, smatra se vodećim uzrokom smrti odojčadi i dece do 5 godina života. Norovirus, rotavirus, astrovirus i adenovirus su najčešći virusi koji uzrokuju gastroenteritis kod dece, a mogu se preneti direktnim kontaktom, konzumacijom kontaminirane hrane ili vode, dodirivanjem zaraženih površina i kapljičnim putem. Simptomi stomačnog virusa uključuju mučninu, povraćanje, dijareju, stomačne grčeve, povišenu temperaturu, opštu slabost i umor. Terapija obično podrazumeva odmor, adekvatnu hidrataciju, aktivni ugalj, probiotike i paracetamol.

Problemi sa varenjem i crevnom florom

Pored virusnih i bakterijskih infekcija, stomačne tegobe kod školske dece mogu biti uzrokovane i problemima sa varenjemT. Promene u crevnoj flori, poput disbalansa bakterija, mogu dovesti do učestanih stomačnih bolova. U takvim slučajevima, uvođenje probiotika u ishranu može pomoći u uspostavljanju normalne crevne funkcije.

Psihogeni uzroci bola

Rekurentni abdominalni bol (RAB) koji se javlja kod školske dece često ima psihogenu komponentu. Ova vrsta bola može biti povezana sa stresom, anksioznošću ili drugim psihološkim faktorima. U takvim slučajevima, pored medicinske procene, može biti potrebna i psihološka podrška kako bi se olakšali simptomi.

Upala slepog creva – kada posumnjati i kako reagovati

Upala slepog creva, poznata kao akutni appendicitis, najčešći je hirurški hitni slučaj kod dece. Ovaj ozbiljan zdravstveni problem najčešće se javlja u uzrastu od 8 do 14 godina. Pravovremeno prepoznavanje simptoma i adekvatna reakcija mogu biti od presudnog značaja za zdravlje deteta.

Najčešći simptomi upale slepog creva kod dece uključuju:

• Neodređene bolove u predelu pupka koji se vremenom premeštaju u desnu donju stranu stomaka
• Povišenu telesnu temperaturu
• Mučninu i povraćanje

Kod dece, intenzitet bola i opšte stanje mogu značajno da variraju, te je neophodno pažljivo pratiti dete i odmah reagovati ukoliko postoji sumnja na upalu slepog creva (simptomi apendicitisa). Operativno lečenje je jedini ispravan način tretmana, stoga je u slučaju sumnje neophodno hitno potražiti pedijatrijsku pomoć.

„Prilikom sumnje na upalu slepog creva, ne smete gubiti vreme – brza reakcija i pravovremena medicinska intervencija mogu biti presudni za zdravlje deteta.“

Rana dijagnoza i lečenje apendicitisa su od ključnog značaja, jer u suprotnom može doći do ozbiljnih komplikacija poput perforacije slepog creva i razvoja generalizovanog peritonitisa, stanja koje može ugroziti život deteta. Stoga, ukoliko postoji sumnja, ne oklevajte i odmah potražite pedijatrijsku pomoć.

Prirodni načini za ublažavanje bola u stomaku

Kada se dete suoči sa bolom u stomaku, prirodni načini ublažavanja mogu biti izuzetno korisni. Pravilna hidratacija i ishrana igraju ključnu ulogu u sprečavanju i olakšavanju stomačnih tegoba.

Hidratacija i pravilna ishrana

Održavanje adekvatne hidratacije od velikog je značaja. Preporučuje se unos oko 8 čaša vode dnevno, ali potrebe deteta mogu varirati zavisno od njegove starosti i fizičke aktivnosti. Pored toga, važno je izbegavanje teško svarljive, masne i začinjene hrane, koje mogu dodatno iritirati stomak.

Biljni čajevi i probiotici

Neki biljni čajevi poput kamilice ili nane mogu imati blagotvoran efekat na ublažavanje bola u stomaku. Đumbir takođe može pomoći kod ublažavanja mučnine. Probiotici, koji podstiču rast dobre crevne flore, mogu biti korisni za održavanje zdravlja digestivnog sistema.

Studija iz 2021. godine otkrila je da ulje karanfilića može biti efikasno u smanjenju bola tokom intraoralne injekcije kod dece, sugerirajući da je karanfilić moćniji od lignokain gela, lokalnog anestetika.

Istraživanje iz 2021. godine pokazalo je da kurkumin, glavna komponenta kurkume, može smanjiti bol slično nesteroidnim antiinflamatornim lekovima.

Integracijom prirodnih, neinvazivnih pristupa u tretman stomačnih tegoba kod dece, često se mogu postići značajna poboljšanja u ublažavanju prirodno ublažavanje bola u stomaku i kućni lekovi za stomačne tegobe.

Kada je neophodna hitna medicinska pomoć

Kada je reč o bolovima u stomaku kod dece, ponekad je potrebno reagovati brzo i potražiti hitnu medicinsku pomoć. Ovo je slučaj kada dete oseća jak, neprekidan bol, ima visoku temperaturu, povraća žuč ili krv, ili ima krv u stolici. Takođe, ukoliko je bol praćen otežanim disanjem, gubitkom svesti ili izrazitom malaksalošću, neophodno je odmah potražiti lekarsku pomoć.

Simptomi poput ovih mogu ukazivati na ozbiljnija stanja poput upale slepog creva, invaginacije creva ili peritonitisa. Rani pregled i pravovremena intervencija od strane lekara od ključne su važnosti za ublažavanje ovih tegoba i sprečavanje komplikacija.

Ovi simptomi zahtevaju hitnu pomoć kod bola u stomaku i brzu lekarsku intervenciju kako bi se na vreme dijagnostikovala i adekvatno zbrinula ozbiljni simptomi stomačnih tegoba. Trenutno reagovanje može biti od presudnog značaja za zdravlje i dobrobit deteta.

Zaključak

Većina bolova u stomaku kod dece je bezazlena i prolazi sama od sebe uz jednostavne mere. Međutim, poznavanje simptoma koji zahtevaju medicinsku pažnju je ključno za blagovremeno reagovanje. Pravilna ishrana, redovna hidratacija i održavanje higijene mogu značajno smanjiti rizik od stomačnih tegoba kod dece.

Redovni pregledi kod pedijatra i pravovremeno reagovanje na simptome ključni su za održavanje dobrog digestivnog zdravlja dece. Prepoznavanje uzroka bola, od gasova i nadutosti do ozbiljnijih stanja poput sindroma iritabilnog creva ili upale slepog creva, omogućava adekvatno lečenje i ublažavanje simptoma.

Prevencija bola u stomaku kod dece i briga o njihovom digestivnom zdravlju zahtevaju proaktivan pristup roditelja i blizak saradnju sa pedijatrom. Samo objedinjenim delovanjem na više frontova – od pravilne ishrane do praćenja simptoma i redovnih pregleda – možemo unaprediti zdravlje i dobrobit dece.

Izvori:

• Bolovi u trbuhu kod dece | Solar Medical Center – https://www.solarmedical.rs/blog/bolovi-u-trbuhu-kod-dece/
• Kućni lekovi za bol u stomaku – zašto nije dobro da ležimo kada imamo stomačne tegobe – eKlinika – https://eklinika.telegraf.rs/prirodna-medicina/111011-kucni-lekovi-za-bol-u-stomaku-zasto-nije-dobro-da-lezimo-kada-imamo-stomacne-tegobe
• Stomačni problemi kod dece – Poliklinika Consilium – https://poliklinikaconsilium.com/stomacni-problemi-kod-dece/
• Prepoznajte bol u stomaku kod dece – https://bebac.com/sta-se-krije-iza-bola-u-trbuhu-kod-dece/
• Bol u stomaku kod beba- ovo je najefikasnije rešenje! – https://bebicol.com/bol-u-stomaku-vase-bebe/
• ZAŠTO SE JAVLJA BOL U STOMAKU KOD DECE: Pedijatar otkrio najčešće uzroke i kada obavezno morate kod lekara – https://yumama.mondo.rs/dete/zdravlje-deteta/a52367/uzroci-bolova-u-stomaku-kod-dece.html
• Dekodirajte bol u stomaku svog deteta – https://zdravljeprevencija.rs/majka-i-beba-zdravlje-prevencija/dekodirajte-bol-u-stomaku-svog-deteta-majka-beba
• Pedijatrijske teme – PEDIJATRIJSKA ORDINACIJA – https://academiapediatrica.rs/aktuelne-teme/
• SUKNJA DUGA -TIFANI — Mali oglasi i prodavnice # Goglasi.com – https://www.goglasi.com/search?q= SUKNJA DUGA -TIFANI&start=100&sort=fi
• Bolovi u stomaku, praćeni mukom i povraćanjem kod djece – https://a3medical.org/savjet-ljekara/bolovi-u-stomaku-praceni-mukom-i-povracanjem-kod-djece
• Zašto deca govore da ih boli stomak kada se osećaju anksiozno? – https://www.telegraf.rs/zivot-i-stil/porodica-zivot-i-stil/3156583-zasto-deca-govore-da-ih-boli-stomak-kada-se-osecaju-anksiozno
• Poremećaj varenja kod dece – šta treba znati o lečenju  – eKlinika – https://eklinika.telegraf.rs/deca/94003-poremecaj-varenja-kod-dece-sta-treba-znati-o-lecenju
• Stomačni virus – kako dolazi do zaraze i kako se leči | Hipokratija – https://hipokratija.rs/blog/stomacni-virus-kako-dolazi-do-zaraze-i-kako-se-leci
• Stomačni virusi kod dece – kako ubrzati oporavak? | Apoteka Flos – https://www.apotekaflos.rs/sr/clanak/stomacni-virusi-kod-dece-kako-da-ubrzate-oporavak
• Pedijatar – Moj pedijatar – https://bolesti12.rssing.com/chan-65794737/all_p11.html
• First aid art srpski – https://www.slideshare.net/slideshow/first-aid-art-srpski/56701797
• Initial assessment, resuscitation and preoperative preparation of the pediatric trauma patient – https://www.academia.edu/51204191/Initial_assessment_resuscitation_and_preoperative_preparation_of_the_pediatric_trauma_patient
• Prirodni lekovi koji se koriste za ublažavanje raznih vrsta bolova – eKlinika – https://eklinika.telegraf.rs/prirodna-medicina/116407-najbolji-prirodni-lekovi-protiv-raznih-vrsta-bolova
• Bolovi u trbuhu kod djece – uzroci, simptomi, liječenje – https://krenizdravo.dnevnik.hr/mame-i-bebe/zdravlje-djece/bolovi-u-trbuhu-kod-djece-uzroci-simptomi-lijecenje
• Bolovi u stomaku posle jela: Kada su bezazleni, a kada je vreme za uzbunu – https://www.b92.net/o/zdravlje/prevencija?nav_id=2424882
• Zelena stolica: Uzroci, simptomi i rešenja – https://bol.rs/zelena-stolica/
• Bol u levom delu stomaka: Uzroci, simptomi i tretmani – https://bol.rs/bol-u-levom-delu-stomaka/
• Grčevi u stomaku: 8 najčešćih uzroka – https://bol.rs/grecevi-u-stomaku/
• Diferencijalna dijagnoza abdominalnog bola u prehospitalnim uslovima – http://tmg.org.rs/v310308.htm